آشنایی با محصولات تراریخته

 گیاهان تراریخته به گیاهانی گفته می‌شود که با ا‌ستفاده از تکنولوژی ژنتیکی و تغییرات در ژنوم گیاهان  تغییراتی در ویژگی‌های آن‌ها ایجاد می‌شود. این تغییرات می‌تواند شامل افزایش مقاومت در برابر آفات، بیماری‌ها یا عوامل آب و هوایی، افزایش عمر محصول، افزایش عملکرد محصول و یا بهبود خواص تغذیه‌ای باشد.

         غالباً هدف از مهندسی ژنتیک در گیاهان انتقال یک یا چند ژن به گیاه میباشد که در صورت موفقیت یک ویژگی جدید به گیاه می بخشند. نمونه های استفاده از گیاهان تراریخته با صفتی چون مقاومت به یک آفت بیماری یا خشکی را میتوان در کشاورزی مدرن یافت. گیاهان تراریخته در صنعت داروسازی جهت تولید صنعتی برخی ترکیبات با کاربرد پزشکی نیز استفاده می شوند.
علیرغم فواید بسیار و به تبع آن علاقه مندان زیاد در بین محققین و کشاورزان استفاده از گیاهان تراریخته منتقدینی دارد. این انتقادات بر اساس ملاحظات اکولوژیکی و اقتصادی میباشد چرا که موجودات تراریخته غالباً به درخواست ابداع کنندگان آنها تحت قوانین مالکیت معنوی محافظت میشوند. این منتقدین همچنین به بحث سلامت مواد غذایی تولید شده با گیاهان تراریخته می پردازند.

مضرات محصولات تراریخته
واکنش آلرژیک: دستکاری ژنتیکی باعث ایجاد پروتئین هایی در گیاه یا جانور جدید میشود که ممکن است برای بدن انسان به عنوان عامل بیگانه شناسایی شده و منجر به ایجاد واکنش آلرژیک شود.
نامناسب برای محیط زیست: بقایای این جانداران برای محیط زیست نامناسب است و تا مدت ها به صورت مخفی در طبیعت باقی میماند.
کاهش تنوع زیستی: تغییرات ژنتیکی باعث آسیب به برخی ارگانیسمها مانند آفات و حشرات در اکوسیستم میشود و از تنوع زیستی آنها می کاهد.
کاهش کارایی آنتی بیوتیکها: به دلیل تغییرات ژنتیکی
این محصولات به ویروسها و باکتری ها مقاوم میشوند خاصیت آنتی بیوتیکی خود را در بدن اعمال میکنند و از کارایی آنتی بیوتیک های دارویی میکاهند.
طعم غیر متداول: به دلیل تغییر در ساختار این محصولات، طعم متفاوتی خواهند داشت.
نامناسب از جهت تغذیه ای برای انسانها: این محصولات باعث ایجاد بیماریهای جدید در انسان میشوند و در بسیاری از گونه های حیوانات مانند موشها و پروانه ها باعث مرگ شده اند.
سلاح بیولوژیک: بسیاری از کشورها از این محصولات به عنوان سلاح بیولوژیک علیه دشمنان خود استفاده میکنند.

فواید محصولات تراریخته

تولید محصولات قوی تر: محصولات تراریخته در برابر بیماری ها مقاوم هستند
کاهش مصرف سموم حشره کش: به دلیل اینکه محصولات تراریخته نیاز کمتری به سم پاشی از طریق مواد شیمیایی دارند استفاده ازاین محصولات باعث کاهش مصرف سموم حشره کش برای دفع آفات و به تبع آن کاهش مسمومیت ناشی از سموم، بهبود کیفیت آب شرب و جلوگیری از آلودگی رودخانه ها به سبب کشت بذر مقاوم به بعضی آفت ها و ویروس ها می شود

  ماندگاری بیشتر محصولات: با تغییر در ساختار ژنی این محصولات، بدون نیاز به ماده اضافه ای محصولات مدت زمان بیشتری با کیفیت باقی میمانند.
جنگل زدایی کمتر: با افزایش جمعیت دنیا نیاز به تخریب جنگلها بیشتر میشود اما اگر غذای کافی برای این جمعیت فراهم شود نیازی به جنگل زدایی نیست.
کاهش گرم شدن زمین: در صورت دستکاری ژنتیکی گیاهان آنها میتوانند دی اکسید کربن بیشتری مصرف کرده و اکسیژن بیشتری را به اتمسفر برسانند که پدیده گلخانه ای را کاهش میدهد و باعث کاهش گرم شدن زمین میشود.

کاهش قیمت غذا: اگر تولید محصولات زیاد شود قیمت آنها کاهش می یابد.
تولید محصولات جدید: با دستکاری ژنتیکی محصولاتی به دست می آید که می توانند در هر محیطی رشد کنند. مثلاً تولید گوجه فرنگی در زمین نمکی.

مقاومت در برابر حشرات: این محصولات به دلیل مقاومت در برابر حشرات نیاز کمتری به حشره کشها دارند.

منتقدان تراریختگی
منتقدان محصولات تراریخته معتقدند فعلاً در مورد تولید انبوه محصولات کشاورزی تراریخته صبر و تأمل شود، چرا که در آینده ممکن است دانش آن پیشرفت کند و زوایای پنهان این علم و تکنولوژی آشکار شود. محصولات تراریخته یا جانداران دستکاری شده ژنتیکی حاصل دستکاری ژنتیکی موجودات زنده اعم از گیاه و دام است. هدف از این دستکاری پاسخ به سیل مصرف حاصل از سبک زندگی سرمایه داری با طمع سودآوری بیشتر به دنبال تولید حداکثری با بهترین سر و شکل ظاهری فرآورده است. از آنجا که علم بشر در حوزه مهندسی ژنتیک محدود بوده و از توانایی لازم برای شناخت تأثیرگذاری و مدیریت همه خصوصیات فرآورده نهایی برخوردار نیست ممکن است سلامت مصرف کننده چنین فرآورده ای اعم از دام یا انسان به خطر افتاده و باعث بروز بیماری های نامعلومی شود.